Collectieve offdays, jeugdigheid, droog kunstgras, het Plan Cruijff, harde wind en die verdomde geparkeerde bussen. Ik heb de afgelopen seizoenen veel te veel verklaringen voor het structurele falen van Ajax gehoord en gelezen. Frank de Boer bouwde in zijn uiterst succesvolle eerste jaren als hoofdtrainer van Ajax zo enorm veel krediet op, dat kritiek op hem kennelijk nog altijd een moeilijk dingetje is. Alleen oud-gedienden zoals Sjaak Swart en Ruud Geels spraken de afgelopen weken op deze site hun zorgen uit. De club heeft nu baat bij dergelijke gedegen kritiek.

Toen ik, net als veel anderen, in de lente van 2014 ontevreden was over de vierde landstitel onder De Boer, werd ik half gelyncht op social media door boze fans van De Boer. Hetzelfde overkwam een paar gelijkgezinden. De Boer was heilig en ik moest niet zeiken. Mensen wilden niet zien dat Ajax sinds het vertrek van Christian Eriksen (zomer 2013) aan het afglijden was naar een bedenkelijk niveau. Het kampioenschap, met een slaapverwekkende salonremise tegen Heracles Almelo als finale, was een wonder gezien het vertoonde spel. De kansloze nederlagen tegen Red Bull Salzburg in de Europa League en PEC Zwolle in de bekerfinale waren kraakheldere tekenen aan de wand. Zonder de Deense architect op het middenveld raakte De Boer de draad kwijt, maar niemand wilde het horen.

Sinds het daaropvolgende, afzichtelijke seizoen, waar ik verder geen woorden aan vuil wil maken, merk ik dat er onder supporters en oud-Ajacieden steeds meer discussie is over De Boer. Het verbaast me echter hoe de Nederlandse media die discussie vooralsnog structureel uit de weg gaan. Toen De Boer vier landstitels op rij behaalde met Ajax, heerste er volledig terecht consensus over het toeschrijven van de titels aan De Boer. Inmiddels is het voetbal van de bijna vijf jaar onder De Boer al ruim twee jaar niet om aan te zien, maar wordt De Boer gespaard. De meest gehoorde kritiek is dat het ondermaatse spel van Ajax ligt aan het falen van het Plan Cruijff. Dat verwijt is onzin, aangezien er na een paar jaar nog geen conclusies zijn te trekken over een plan dat voornamelijk geïmplementeerd wordt in de jeugdopleiding, terwijl De Boer al bijna vijf jaar zijn eigen koers vaart met het eerste elftal.

De Boer heeft met wisselend succes een enorme vinger in de pap van het aankoopbeleid gehad. Miljoenenaankopen zoals Mike van der Hoorn, Daley Sinkgraven en Nemanja Gudelj kwamen op zijn voorspraak. Tegelijkertijd heeft De Boer zijn filosofie ruimschoots over kunnen brengen op spelers zoals Joël Veltman en Davy Klaassen. Van de bepalende spelers vertrok er afgelopen transferwinter en zomer bovendien niet één. Er zijn simpelweg geen excuses meer. Collectieve offdays? Jeugdigheid? Droog kunstgras? Het Plan Cruijff? Harde wind? Geparkeerde bussen? Nee. Juist nu ligt de verantwoordelijkheid voor de prestaties van Ajax 1 meer dan ooit bij De Boer. Wie dat niet kan zien, heeft oogkleppen op.

Door Sam van Raalte (Twitter: @SamRaalte | e-mail: S.vanraalte@ajaxshowtime.com)