Aankomende vrijdag verschijnt de Nederlandse editie van de autobiografie van oud-Ajacied Jari Litmanen in Nederland en daarom is de voormalig middenvelder voor even terug in het land waar hij naam maakte. Tegenover NPO Radio 1-programma Langs de Lijn en Omstreken vertelde hij over zijn jeugd, zijn beginperiode bij Ajax en trainer Louis van Gaal.

'Ik moest kiezen tussen voetbal en ijshockey. Mijn schoolcijfers waren niet goed. Als ik zelf had mogen kiezen, was ik gestopt met school. Maar dat was niet mogelijk, haha', grapt hij. 'Vroeger was het eerst voetbaltraining, daarna ijshockey en daarna weer voetbaltraining. Tussendoor sliep ik wel thuis, maar ik was heel actief. Voor mij was het wel duidelijk dat ik wel doorging met voetbal, maar ik wilde zo lang als mogelijk doorgaan met ijshockey. Het was moeilijk om ermee te stoppen.'

Uiteindelijk zou Litmanen in de zomer van 1992 naar Ajax verkassen, al had hij ook zo maar bij een andere Nederlandse club kunnen spelen. 'Het eerste contact met een Nederlandse club was Roda JC (in 1990, red.). Ze hadden echter te veel buitenlanders, waardoor ze me wilde verhuren. Verder moest ik ook in militaire dienst, dat was verplicht in Finland', legt hij uit waardoor hij uiteindelijk niet naar de Limburgse club ging. 'Ton Pronk zag mij in een bekerfinale in Finland. Een week later ging ik stage lopen in Nederland', aldus de Fin, die daarna veel hulp kreeg van David Endt.

'Hij is een van de belangrijkste mensen voor mij geweest. Ik was buitenlander, kende de taal en de cultuur niet', vervolgt hij. 'Ik was alleen. Hij heeft mij toen veel geholpen. Wat de grootste cultuurclash was? Ik zeg altijd dat ik in Finland frietjes met ketchup at en in Nederland eet iedereen het met mayonaise. Ik vond het eerst helemaal niets, maar tegenwoordig eet ik het ook met mayonaise.'

Louis van Gaal
Ten tijde van zijn periode bij Ajax werkte Litmanen onder andere samen met trainer Van Gaal, net als Endt een belangrijk persoon voor de voormalig middenvelder. 'Hij is de beste trainer die ik heb gehad. Het is heel belangrijk voor mij geweest om hem als trainer te hebben gehad in het begin van mijn carrière. Het was mooi om juist hem te hebben in een fase waarin ik nog veel moest leren. Hij nam de tijd en moeite om mij dingen bij te leren.'

Litmanen besluit: 'Wat ik me nog goed herinner is dat hij zei dat ik deel uitmaakte van de toekomst. Ik zou niet veel gaan spelen, want Bergkamp speelde er nog. Ik kreeg een jaar de tijd om dingen bij te leren. Hij haalde zo de druk bij mij weg en gaf me het vertrouwen.'

De biografie Litmanen 10 is pre-order te bestellen in de AS-webshop!